Bošnjaci marginalizovani u institucijama BiH: Diskriminacija uprkos većinskom statusu
Tokom prošle sedmice, Media centar Islamske zajednice predstavio je javnosti istraživanje koje se bavi disproporcijom Bošnjaka u državnim institucijama Bosne i Hercegovine.
U izvještaju, potkrijepljenom tabelama i statističkim podacima, jasno je prikazano da Bošnjaci nisu proporcionalno zastupljeni u institucijama na državnom nivou, kao ni u entitetu RS, Mostaru, a ni u glavnom gradu Sarajevu.
Iako čine većinu po broju stanovnika, Bošnjaci su postavljeni u položaj sličan diskriminisanoj manjini, što je u suprotnosti s Ustavom Bosne i Hercegovine i važećim zakonima. U analizi 72 institucije, Bošnjaci su nedovoljno zastupljeni u čak 59, a na 717 radnih mjesta imaju manji broj zaposlenih.
Kršenje Ustava Bosne i Hercegovine i zakona vidljivo je i u dijelu koji se odnosi na etničku strukturu rukovodećeg kadra u državnim institucijama.
Najveći dio rukovodilaca državnih organa na nivou BiH imenuje Vijeće ministara, i to prema dva principa: nacionalna zastupljenost prema popisu stanovništva i princip pariteta.
Rukovodeće pozicije u 28 institucija trebale bi biti popunjene prema etničkoj strukturi iz popisa stanovništva BiH iz 2013. godine.
Foto: Media Centar IZ
Foto: Media Centar IZ
Vijeće ministara Bosne i Hercegovine ima obavezu da direktore u 28 institucija imenuje u skladu s članom IX. Ustava Bosne i Hercegovine i članom 3. Zakona o ministarskim imenovanjima, imenovanjima Vijeća ministara i drugim imenovanjima BiH, pri čemu imenovanja moraju “odraziti sastav naroda BiH”.
Prema popisu iz 2013. godine, etnička struktura je bila: Bošnjaci – 50,11 %, Srbi – 30,78 %, Hrvati – 15,43 %, Ostali – 3,68 %.
Uprkos ovim zakonskim odredbama, od ukupno 27 imenovanih direktora i jednog generalnog sekretara, samo šest ih se izjašnjava kao Bošnjaci, što predstavlja očito kršenje Ustava i zakona.
(Podaci na dan 13.09.2024. godine. Izvor: web stranica Službenog glasnika Bosne i Hercegovine i zvanični podaci institucija dostavljeni Klubu bošnjačkog naroda u Domu naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine u 2024. godini).
Bošnjaci su direktori u sljedećim institucijama Bosne i Hercegovine:
– Agencija za identifikacione dokumente, evidenciju i razmjenu podataka Bosne i Hercegovine (158 zaposlenih, godišnji budžet 39.794.000 KM),
– Direkcija za evropske integracije Bosne i Hercegovine (97 zaposlenih, godišnji budžet 5.841.000 KM),
– Agencija za policijsku podršku (34 zaposlenih, godišnji budžet 1.932.000 KM),
– Ured za zakonodavstvo Vijeća ministara Bosne i Hercegovine (18 zaposlenih, godišnji budžet 1.002.000 KM),
– Agencija za javne nabavke Bosne i Hercegovine (22 zaposlenih, godišnji budžet 1.567.000 KM)
– Agencija za osiguranje Bosne i Hercegovine (10 zaposlenih, godišnji budžet 633.000 KM).
U navedenih šest institucija kojima rukovode Bošnjaci zaposleno je ukupno 339 osoba i one raspolažu sredstvima iz državnog budžeta u ukupnom iznosu od 50.769.000 KM.
(Podaci iz Zakona o budžetu institucija Bosne i Hercegovine i međunarodnih obaveza Bosne I Hercegovine, Službeni glasnik BiH, 50/24
U 22 institucije za direktore su imenovani pripadnici druga dva konstitutivna naroda:
– Uprava za indirektno oporezivanje Bosne i Hercegovine (2.326 zaposlenih, godišnji budžet 178.440.000 KM),
– Regulatorni odbor željeznica Bosne i Hercegovine (11 zaposlenih, godišnji budžet 645.075KM),
– Institut za intelektualno vlasništvo Bosne i Hercegovine (32 zaposlena, godišnji budžet 2.176.000 KM),
– Institut za standardizaciju Bosne i Hercegovine (37 zaposlenih, godišnji budžet 1.866.000 KM),
– Agencija za lijekove i medicinska sredstva Bosne i Hercegovine (91 zaposlenih, godišnji budžet 8.498.000 KM),
– Agencija za državnu službu Bosne i Hercegovine (26 zaposlenih, godišnji budžet 2.197.000KM),
– Agencija za rad i zapošljavanje Bosne i Hercegovine (28 zaposlenih, godišnji budžet 1.582.000 KM),
– Generalni sekretarijat Vijeća ministara Bosne i Hercegovine (48 zaposlenih), godišnji budžet 7.212.000 KM),
– Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine (54 zaposlena, godišnji budžet 3.641.000 KM),
– Fond za povratak Bosne i Hercegovine (12 zaposlenih, godišnji budžet 574.000 KM),
– Centar za informiranje i priznavanje dokumenata Bosne i Hercegovine (17 zaposlenih, godišnji Budžet 1.068.000 KM),
– Državna agencija za istrage i zašitu Bosne i Hercegovine (735 zaposlenih, godišnji budžet 45.079.000 KM),
– Agencija za forenzička ispitivanja i vještačenja Bosne i Hercegovine (30 zaposlenih, godišnji budžet 2.163.000 KM)
– Agencija za školovanje i stručno usavršavanje kadrova (46 zaposlenih, godišnji budžet 3.571.000 KM),
– Agencija za nadzor nad tržištem Bosne i Hercegovine (19 zaposlenih), godišnji budžet 1.161.000 KM),
– Centralna harmonizacijska jedinica Ministarstva finansija i trezora Bosne i Hercegovine (9 zaposlenih, godišnji budžet 892.000 KM),
– Agencija za antidoping kontrolu (8 zaposlenih, godišnji budžet 870.000 KM),
– Institucija ombdusmena za zaštitu potrošača Bosne i Hercegovine (18 zaposlenih, godišnji budžet 532.000 KM),
– Institut za akreditiranje Bosne i Hercegovine (20 zaposlenih, godišnji budžet 1.657.000 KM),
– Regulatorna agencija za komunikacije Bosne i Hercegovine (144 zaposlenih, godišnji budžet 12.200.000 KM),
– Agencija za zaštitu ličnih podataka Bosne i Hercegovine (26 zaposlenih, godišnji budžet 1.578.000 KM),
– Direkcija za ekonomsko planiranje Bosne i Hercegovine (22 zaposlena, godišnji budžet 1.463.000 KM),
U navedene 22 institucije, u kojima su direktori pripadnici druga dva konstitutivna naroda, zaposleno je 3.742 osoba, a na raspolaganju im je godišnje ukupno 279.065.075 KM iz budžeta institucija Bosne i Hercegovine.
