Razdor između Vlade RS i CIK-a: Nepoznanice oko lokalnih izbora 2024. godine
Nakon poziva Vlade Republike Srpske svim članovima “organa za sprovođenje izbora” da podnesu ostavke, Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine (CIK BiH) pozvala je te iste članove da to ne učine, već da poštuju zakon i postupaju profesionalno radi organizacije i sprovođenja lokalnih izbora 2024. godine.
Međutim, nakon poziva Vlade Republike Srpske, najavljene su ostavke članova nekoliko lokalnih i gradskih izbornih komisija. Prema nezvaničnim informacijama, dobar dio tih komisija će slijediti ovaj korak. No, u cijelom procesu postoje značajne nepoznanice, posebno u vezi s ovlastima CIK-a.
Naime, prema članu 2.12 Izbornog zakona BiH, “članove opštinske izborne komisije razrješuje opštinsko vijeće, odnosno skupština opštine, uz saglasnost Centralne izborne komisije BiH”. Dakle, prema zakonu, saglasnost na razrješenje dužnosti člana opštinske ili gradske izborne komisije BiH treba da da CIK.
Međutim, situacija postaje kompleksna jer, iako CIK mora dati saglasnost, predsjednik Republike Srpske, Milorad Dodik, izjavio je da “rješenja koja su dobili u Sarajevu mogu da zgužvaju”, aludirajući na članove lokalnih i gradskih izbornih komisija.
Predsjednik Republičke izborne komisije, Oliver Blagojević, najavio je podnošenje ostavke, dok je isto učinio i član Republičke izborne komisije, Aleksandar Radeta. Njih bi trebalo razriješiti Narodna skupština Republike Srpske koja ih je i imenovala.
S druge strane, Vanja Bjelica Prutina, članica Centralne izborne komisije BiH, odbila je podnijeti ostavku, smatrajući poziv Vlade Republike Srpske nezakonitim pritiskom na nezavisni i nepristrasan rad člana CIK-a.
Ovakav razvoj situacije stvara značajne izazove. Uzimajući u obzir najave da će Republika Srpska samostalno organizirati lokalne izbore, pojavljuju se brojne nepoznanice u vezi s ključnim pitanjima u izbornom procesu – raspisivanjem, sprovođenjem i utvrđivanjem izbornih rezultata.
Iako Nacrt izbornog zakona Republike Srpske predviđa da sve ove nadležnosti treba da ima Republička izborna komisija, prema važećem Izbornom zakonu BiH, iste te nadležnosti ima i CIK BiH.
Johan Zatler, šef Delegacije EU u BiH, jasno je izrazio neprihvatljivost prijetnji rukovodstva Republike Srpske ustavnom poretku BiH i samostalnom organiziranju izbora, suprotno Izbornom zakonu BiH.
