TOP 10 zanimljivih činjenica o izborima u BiH

1. Da li ste znali da su se u dvije opštine u Bosni i Hercegovini i prije izbornog dana znali pobjednici za načelnike na Lokalnim izborima 2016. Pitate se kako? Naime, radi se o opštinama Kreševo i Kupres RS, koje su imale samo po jednog kandidata za načelnika opštine.

2. Da li ste znali da je moguće postati načelnik opštine ukoliko osvojite manje od 100 glasova na izborima? Tako je u opštini Istočni Mostar koja broji ukupno 176 birača, kandidat za načelnika osvojio samo 88 glasova na Lokalnim izborima 2016, te tako postao načelnik ove opštine. Inače, opština Istočni Mostar je druga najmanja opština u BiH koja prema posljednjem popisu broji svega 257 stanovnika.

3. Da li ste znali da je moguće ostati načelnik u više izbornih ciklusa, bez učešća na lokalnim izborima? Takva je situacija u Gradu Mostaru, gdje od 2008. godine nisu održani izbori. Od tada pa sve do danas načelnik Grada Mostara je Ljubo Bešlić, koji je na pitanje novinara ,,Do kada ćete biti gradonačelnik Mostara?“ u emisiji Novi dan za televiziju N1 izjavio “Ja nemam odgovor na to pitanje. Volio bih da sam završio svoj mandat. Tako je kako je, vjerujem da će se doći do dogovora, riješiti pitanje i održati izbori.”

4. Da li ste znali da u Bosni i Hercegovini jedan politički subjekt, uprkos izričitoj zabrani kroz odredbe Izbornog zakona, ipak može imati više od jednog predstavnika u biračkom odboru? U pitanju je trgovina mjestima u biračkim odborima između političkih subjekata, koja predstavlja drastično kršenje Izbornog zakona, a za koju nikada niko nije sankcionisan, iako je Koalicija ,,Pod lupom” predočila dokaze CIK BiH nakon što je došla do saznanja da se u 18 opština u BiH trguje mjestima u biračkim odborima.

5. Da li ste znali da su jedini nepolitički i nestranački predstavnici izbora u BiH građanski, nestranački posmatrači? Tako je Lokalne izbore 2016. godine nadgledalo 6.388 građanskih, nestranačkih posmatrača, u odnosu na stranačke posmatrače kojih je bilo čak 61.284. Pored 61.284 stranačka posmatrača, na Lokalnim izborima 2016. je učestvovalo 30.228 kandidata, te 50.000 članova biračkih odbora. Svi oni su angažovani i imenovani od strane političkih subjekata, što znači više od 140.000 stranačkih ljudi ukupno.

6. Da li ste znali da je građanskim, nestranačkim posmatračima, jedinim nepolitičkim učesnicima u izbornom procesu, onemogućeno podnošenje prigovora? Mogućnost podnošenja prigovora omogućena je isključivo predstavnicima političkih subjekata i biračima, dok nestranački, građanski posmatrači nemaju tu mogućnost. Koalicija ,,Pod lupom” će se zalagati za ovu mogućnost.

7. Da li ste znali da Bosna i Hercegovina ima samo 6 žena načelnica? Na Lokalnim izborima kandidovalo se ukupno 415 kandidata/kinja za (grado)načelnike/ce. Od toga broja svega 26 su bile žene, a 389 muškarci.

8. Da li ste znali da se izborni rezultati u BiH unose putem aplikacije Jedinstvenog informacionog izbornog sistema (JIIS)? Na Lokalnim izborima 2016. godine jedina i ujedno najmanja opština u BiH Istočni Drvar je rezultate izbora poslala Centralnoj izbornoj komsiji BiH putem faxa jer nije imala aplikaciju za unos rezultata.

9. Da li ste znali da su najskuplji lokalni izbori u BiH koštali 12.000.000 KM? Naime, to su bili izbori koji su održani 2008. godine, dok su Lokalni izbori 2016. godine koštali 8.000.000 KM, bez troškova stalne izborne administracije, odnosno 144 opštinske/gradske izborne komsije u BiH koje postoje i kada nema izbora.

10. Da li ste znali da je porodično glasanje česta praksa u Bosni i Hercegovini, iako je Izbornim zakonom zabranjena? Na Lokalnim izborima 2016. Koalicija ,,Pod lupom” je zabilježila najmanje jedan slučaj porodičnog glasanja na 64,8% posmatranih biračkih mjesta.