U bivšoj Jugoslaviji se slavio 29. novembar: A danas ga malo ko spominje
29. novembar slavljen je kao državni praznik SFRJ.
Taj datum je ušao u istoriju 29. novembra 1943. godine, kada je održano Drugo zasjedanje AVNOJ-a u Jajcu, na kome je donesena odluka o federalnom ustrojstvu Jugoslavije, a kraljevskoj vladi zabranjen povratak u zemlju.
AVNOJ je tada proglašen za vrhovno zakonodavno i izvršno državno tijelo, koje je donijelo istorijske odluke o uređenju Jugoslavije.
Tim odlukama ustavnog karaktera izgrađeni su vrhovni državni organi nove Jugoslavije, pa je zbog toga taj datum zapisan kao dan stvaranja nove Jugoslavije.
AVNOJ je odlučio i da se nova Jugoslavija izgradi na demokratskom principu kao državna zajednica ravnopravnih naroda.
Josip Broz Tito, generalni sekretar Komunističke partije Jugoslavije i vrhovni komandant Narodno-oslobodilačke vojske i partizanskih odreda Jugoslavije proglašen je za maršala Jugoslavije.
Poslije završetka rata, od 1945. godine, 29. novembar se slavio kao dan Republike i bio jedan od najvećih praznika u nekadašnjoj SFRJ.
Prema tadašnjem Zakonu o državnim praznicima proslavljao se dva neradna dana, uz svečane akademije u glavnim gradovima republika bivše države, počasne plotune, a 1964. ustanovljena je i nagrada AVNOJ-a. Đaci prvaci su dobijali crvene pionirske marame, dijeljena su razna ordenja.
Pitajte bilo koga ko je malo stariji i sjeća se vremena stare Juge reći će vam da se tada slavio Dan republike!
– To je bio praznik nad praznicima. Slavila je svaka porodica, a putovalo se svuda. Preko firme su organizovana putovanja za šoping, išlo se za Trst i Atinu najviše. Najljepše je to što su se ljudi družili, sada su se ljudi potpuno otuđili, radije će kupiti neku kuću nego da se druže sa ljudima – rekla je za Blic jedna gospođa iz Beograda.
– I te kako se sjećam. Bio je to divan praznik. Ja sam se, na primjer, udala na 29. novembar – odgovor je još jedne dame.
– Vrlo rado se sjećam tog praznika. To je bila divna država Jugoslavija. Rado se sjećamo i slavimo, vidite da sam ja napravila zbog praznika dobru frizuru – kroz osmijeh govori još jedna prolaznica u Beogradu.
– Po selima su se tada klale svinje – dodala je druga Beograđanka.
– Danas je njoj rođendan, tako da je to nama 29. novembra – rekla je jedna mlada djevojka.
– 29. novembar bio je jedan od najvećih praznika nekadašnje zemlje, a sada ga znam više po tome što je tada rođendan mom drugaru – kaže jedan student.
Šta su sve građani rekli o 29. novembru Danu republike, da li su znali zbog čega se proslavlja, pogledajte u video anketi.
Dan republike se slavio 29. novembra i bio je jedan od pet državnih praznika u bivšoj Jugoslaviji. Praznovao se dva dana.
Ovim datumom se obilježavalo Drugo zasjedanje AVNOJ u Jajcu u BiH 1943. godine, kada je, pod vođstvom Komunističke partije Jugoslavije, donijeta odluka o formiranju države federalnog ustrojstva, Jugoslavije, kao i ustavotvorne skupštine dvije godine kasnije, kada joj je dat naziv Federativna Narodna Republika Jugloslavija (FNRJ).
Poslije raspada SFRJ Dan republike je prestao da se obilježava u skoro svim nekadašnjim republikama, a od kraja devedesetih je proslavljan samo u Srbiji, sve do njegovog zvaničnog ukidanja, 14. novembra 2002. godine, odlukom Savezne skupštine Savezne Republike Jugoslavije.
